Opiniez.nl

Voorbij de start, maar nog niet aan het einde van het begin

3 april 2020

In Israël werd op 21 februari een vrouw positief getest op het Corona-virus toen zij terugkeerde uit Japan. Daar was zij, met alle andere medepassagiers, dagenlang in quarantaine gehouden op het (door de virusuitbraak berucht geworden) cruiseschip Diamond Princess. Kort daarna werd nog bij twee andere Israëli’s het virus vastgesteld: bij een man en diens echtgenote, die van een skivakantie in Noord-Italië terugkeerden.

Ook zij moesten in ‘thuis-isolatie’, net als alle bezoekers uit landen waar het virus was vastgesteld. De Israëlische regering trof meteen verdere maatregelen. Allereerst werden de luchtverbindingen met een aantal Aziatische landen opgeschort en werden reizen naar het buitenland ontraden. Niet lang daarna maakte de Israëlische regering bekend dat vanaf 12 maart het land helemaal ‘op slot’ zou gaan. Inkomende reizigers moesten veertien dagen in thuis-quarantaine, buitenlandse toeristen werd aangeraden het land te verlaten, nu het nog kon.

Die maatregelen vielen bij Frank Oostdam, de voorzitter van de ANVR, in het verkeerde keelgat. Op 8 maart tweette hij verontwaardigd:

 

Lichtvaardigheid

Eén van de vele tekenen van de lichtvaardigheid, waarmee tal van autoriteiten hier het gevaar van deze epidemie probeerden weg te wuiven. Zelfs toen de eerste verontrustende signalen uit China en Noord-Italië binnenkwamen, werd in Nederland door het RIVM het gevaar van uitstoot door brandende houtkachels in Brabant hoger ingeschat dan het besmettingsgevaar door Corona tijdens carnaval.

In Israël, waar ze wel goed hadden opgelet, namen kort daarna de beperkende maatregelen in kracht toe. Luchtvaartmaatschappij El Al hield haar toestellen aan de grond. Met speciale vluchten werden Israëlische staatsburgers uit het buitenland, waar inmiddels de grenzen waren gesloten en het vliegverkeer vrijwel was stilgelegd, opgehaald en thuisgebracht.

 

Tsjechië

Ook Tsjechië nam, zodra de eerste Corona-gevallen werden vastgesteld, meteen stevige maatregelen. Al op 26 februari, naar aanleiding van eerste besmettingsgevallen in Oostenrijk en Duitsland, droeg premier Babis de ziekenhuizen op om een voorraad gezichtsmaskers aan te leggen, genoeg voor vier maanden. Alhoewel op dat moment in het land zelf nog geen besmettingsgeval was geconstateerd, werd het legerhospitaal aangewezen als noodziekenhuis.

Eind februari werden drie Tsjechen in quarantaine genomen: ze waren alle drie in Noord-Italië geweest. Toen zij op 1 maart positief getest waren, ging ook in Praag de regering snel tot ingrijpende maatregelen over: op 10 maart werden alle scholen gesloten. Op 12 maart riep de Tsjechische regering de noodtoestand uit: grenscontrole/sluiting , sluiting publieke voorzieningen enzovoort, en ook daar ging het land geleidelijk ’op slot’.

 

Kanttekeningen

Waarom noem ik deze twee landen? Omdat die nogal opvallen door het lage sterftecijfer, althans op dit moment, vergeleken met Nederland. Want wat zijn de cijfers? Nederland met ruim 17 miljoen inwoners 1487 sterfgevallen (3 april), Israël 34 (op 8,7 miljoen inwoners) en Tsjechië 40 (op 10 miljoen inwoners). Ondanks alle zelfgenoegzaamheid en eigendunk, vallen bij onze prestaties dus best de nodige kanttekeningen te plaatsen, al wil ik niets afdoen aan de expertise van onze wetenschappelijke adviseurs.

 

In Tsjechië zijn op dit moment al meer dan 60.000 personen getest. Ook Israël test op grote schaal, mede dankzij snel optreden van de Mossad, waarmee het land aan 400.000 testkits kwam. En Nederland begint nu pas aan een zeer geleidelijke opschaling van het tot nu toe veel te magere en riskant gebleken testprogramma: tal van hulpverleners worden nog steeds blootgesteld aan besmettingsgevaar.

 

Verschillen

In IJsland ging men wel meteen over tot een alomvattend testprogramma, toen daar eind februari besmet gebleken wintersporters terugkeerden uit Oostenrijk. Maar zelfs toen bekend werd dat het Oostenrijkse skioord Ischgl een besmettingshaard was, werden terugkerende Nederlandse wintersporters uit dat gebied hier ongemoeid gelaten.

Nu kunnen er allerlei redenen zijn waarom de sterftecijfers per land sterk uiteenlopen, maar ook rekening houdend met (mogelijke) demografische, sociaal-culturele en geografische factoren, springen de verschillen toch wel erg in het oog.

En het is natuurlijk ook een momentopname, omdat we niet weten hoe de veronderstelde ‘afvlakking van de curve’ uiteindelijk, ook in andere landen, zal verlopen. Zo wordt in Israël nog rekening gehouden met een aanzienlijke stijging van het aantal doden door het Corona-virus, voornamelijk door besmettingsgevallen in de ultra-orthodoxe gemeenschappen die nu volledig zijn afgesloten.

 

Aarzelend

Toch valt het op dat, alhoewel de eerste besmettingsgevallen ook in deze drie landen eind februari, begin maart werden vastgesteld, Nederland veel te aarzelend tot stringente maatregelen overging. (Nu ex-) Minister Bruins moest in de Tweede Kamer bedremmeld toegeven dat helemaal niet naar de opgedane ervaringen in Aziatische landen als Singapore, Taiwan en Zuid-Korea was gekeken. Hadden we dat maar gedaan!

 

 

Het levert vooral een beeld op van een aanvankelijk veel te lichtzinnige benadering. Het waren de Belgen die de grens sloten en op Schiphol kunnen nog steeds aankomende reizigers ongetest het land binnenkomen.

 

Lijstjes

De media werden pas veel later wat minder volgzaam: die schaarden zich aanvankelijk eendrachtig achter de leider en diens deskundigen, nadat premier Rutte op 15 maart het volk in ernstige bewoordingen toesprak (eerlijk gezegd voelde ik me bij die ‘groepsimmuniteit’-benadering nogal ongemakkelijk) en de sluiting van scholen, horeca, uitgaansgelegenheden en sportactiviteiten werd afgekondigd. En nu staat Nederland prominent bovenaan in de verkeerde lijstjes. Ik wil daarvoor geen verklaring geven: de titel van leunstoelviroloog ambieer ik niet.

 

Maar het dreigend tekort aan allerlei middelen als mondkapjes, beademingsapparatuur, testcapaciteit en medicijnen stelt mij niet gerust, ook al menen deskundigen enig optimisme te kunnen ontlenen aan de uitkomsten van hun modellen……

Het is te vroeg om conclusies te trekken, per slot van rekening zijn we, om Rutte ( en Churchill) te citeren, “voorbij de start, maar nog niet aan het einde van het begin.” En dat belooft weinig goeds.