Foto:

Extreemrechtse activisten projecteerden onlangs een antisemitische tekst op het Anne Frankhuis, waarop terecht verontwaardigde reacties volgden, ook van GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger. Toch nam GroenLinks op hun recente partijcongres een anti-Israël motie aan, en Tom van der Lee van GroenLinks plaatste over een aanslag op synagogebezoekers een antisemitische tweet. Het antisemitisme van de Sovjet-Unie, later omgedoopt tot antizionisme, laat nog altijd zijn gezicht zien bij deze linkse partij, schrijft Frederik van Beetz.

Een stelletje uiterst-rechtse malloten heeft de publiciteit gezocht en natuurlijk gevonden met het projecteren van aanstootgevende, als extreemrechts te kwalificeren teksten op gebouwen en bruggen, het meest recent met een tekst op het Anne Frankhuis: “Anne Frank uitvinder van de balpen”. Met die tekst wordt de authenticiteit van het dagboek ontkend: dat zou – volgens deze ultrarechtse activisten – met een balpen geschreven zijn en dus pas na de oorlog gemaakt kunnen zijn. Een weerzinwekkend verzinsel.

Kröger

Dat daarop verontwaardigde reacties volgden is begrijpelijk en volkomen terecht. Toch heb ik moeite met de reacties vanuit politiek en bestuur, met name uit de hoek van GroenLinks. Zo twitterde GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger opeens over Anne Frank

Antisemitisme

GroenLinks heeft wat antisemitisme betreft – een dubieus verleden. Daarom vind ik de tweet van Suzanne nogal ongeloofwaardig en schijnheilig. Voortgekomen uit (o.a.) de voormalige CPN en PSP, draagt deze partij nog steeds de kiemen van het uiterst bedenkelijke, ooit in de voormalige Sovjet-Unie gefabriceerde ‘antizionisme’ – en daarmee maar al te vaak van antisemitisme – met zich mee.

Op het recente partijcongres werd, maar dat was eigenlijk gezien dat twijfelachtige verleden niet eens opmerkelijk, weer eens een anti-Israël motie aangenomen: “Mensenrechten in Palestina tellen ook”. Deze motie zit niet alleen vol onjuistheden, maar door te zwijgen over misstanden bij de Palestijnse Autoriteit en het Hamasregime in Gaza munt zij weer eens uit in opmerkelijke eenzijdigheid. Nog opmerkelijker is dat het congres kennelijk geen behoefte had aan moties over misstanden in andere landen (Rusland, Venezuela, Iran, Saoedi-Arabië, etc.). Juist door voor Israël een uitzondering te maken, meet men met twee maten en riekt deze motie naar antisemitisme.

Van der Lee

GroenLinks buitenlandwoordvoerder Tom van der Lee deed daar nog een schepje bovenop, door naar aanleiding van de aanslag op synagogebezoekers in Jeruzalem (27 januari) het volgende te twitteren.

Gelijkschakeling

In het NIW (10 februari 2023) schrijft Bart Schut terecht: “Dat Van der Lee de aanslag bij de synagoge veroordeelt mag een klein wonder heten, gezien het feit dat Palestijnen ‘vermoord’ werden en onder de Israëli’s doden vallen, alsof dat laatste natuurgeweld was.” Bart Schut merkt terecht op dat Van der Lee met de zinsnede “beide gruweldaden” twee incidenten op één lijn stelt. Want er kan toch echt een (moreel) onderscheid gemaakt worden tussen enerzijds een gewapende confrontatie van Israëlische militairen met zwaarbewapende ‘strijders’ van Islamitische Jihad en Hamas – die maar al te graag in volle wapenuitrusting poseren en bezig waren met de voorbereiding van een terreurdaad –  en anderzijds de moord op ongewapende joodse burgers bij hun gebedshuis.

Dat Van der Lee dit gelijkschakelt en daarmee een rechtvaardiging suggereert, is meer dan kwalijk: het neigt naar antisemitisme.

Anti-Israël sentiment

Ik besef dat dit een zware beschuldiging is, maar als onschuldige bezoekers van een synagoge het doelwit zijn, zijn ze het doelwit omdat ze joods zijn. Dat juist deze aanslag plaatsvond op de dag van de Holocaust-herdenking is volgens Brendan O’ Neill een daad van racisme en vergelijkbaar met de aanslagen op de katholieke kerk in Sri Lanka of moskee in Nieuw-Zeeland. Het gelijkstellen – of nog erger – rechtvaardigen van het bloedbad bij de synagoge, alsof het een begrijpelijke uitdrukking is van de diepgaande spanningen tussen Israël en de Palestijnen, toont volgens hem maar weer eens aan hoe virulent het anti-Israël sentiment is geworden.

Dat sentiment heeft diepe wortels in linkse kringen en kreeg eind jaren ’60 een forse injectie vanuit de toenmalige Sovjetunie. Ik schreef hier al eerder over.

Antizionisme

Al tijdens de beruchte showprocessen onder Stalin werd in de Sovjet-Unie het ‘klassieke’ antisemitisme steeds meer gehuld in de gedaante van ‘antizionisme’. Die ontwikkeling kreeg nog een extra impuls na de vernietigende nederlaag die Israël de Sovjetbondgenoten Egypte en Syrië toebracht in de Zesdaagse oorlog van 1967.Moskou (met de Oost-Europese vazallen) verbrak de betrekkingen met Israël – die toch al op een waakvlammetje stonden – en concentreerde zich met alle middelen op het versterken van de relaties met de Arabische wereld, in het bijzonder met Egypte en Syrië, ook om de positie van het Westen daar te ondermijnen. Daar maakte de volle steun aan de in 1964 opgerichte PLO en voor terreuraanslagen door Palestijnse groeperingen, nadrukkelijk ook deel van uit.

Verzinsels en paranoia

Op 1 februari 1972 vaardigde het Centrale Comité van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie een oekaze uit met maatregelen ter bestrijding van “de anti-Sovjet en anticommunistische activiteiten van het internationale Zionisme”. Binnen het Instituut voor “Oriental Studies” van de Sovjet Academie van Wetenschappen kreeg een permanente commissie een belangrijke rol toebedeeld in de ‘strijd’ tegen “de internationale samenzwering van Zionisten.” Aan datzelfde instituut promoveerde in 1982 PLO-leider en PA-president Mahmoud Abbas met een proefschrift vol kwaadaardige fantasieën en antisemitische beschuldigingen: “The Relationship Between Zionists and Nazis, 1933-1945”.

Tot in de jaren ‘80 bracht de KGB steeds meer verzinsels en paranoia over Israël en het Zionisme in omloop. In de Sovjet-Unie werd een stroom aan antisemitische publicaties en brochures gedrukt en verspreid en vooral in de Arabische wereld aan de man gebracht. In dat troebele materiaal, vol klassieke antisemitische teksten en karikaturen, die sterke gelijkenis vertonen met de meest walgelijke ‘spotprenten’ uit de Nazitijd en ‘opgesierd’ met Nazisymbolen als hakenkruisen en swastika’s, zijn alleen de woorden joden en jodendom veranderd in zionisten en zionisme.

Zionisme is racisme-resolutie

Samen met de Arabische landen probeerde de Sovjet-Unie om Israël uit de VN te verwijderen en plaats te laten maken voor de PLO. Met het aannemen van de “Zionisme Is Racisme-resolutie” op 10 november 1975 in de Verenigde Naties kon dat weliswaar worden voorkomen, maar het zionisme als metafoor voor ‘universeel kwaad’ (want Zionisme = ‘imperialisme’, ‘kapitalisme’, ‘fascisme’, ‘apartheid’) werd daarmee wel gemeengoed. Het ontkennen van het bestaansrecht van Israël kreeg hiermee een vorm van legitimatie.

Remmen los

Voor Links waren nu alle remmen los. De VN-resolutie, die na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 werd ingetrokken, bood rechtvaardiging voor antisemitisme en antizionisme, dat via de flanken (RAF en andere extremistische splinters) ook vat had gekregen op de hoofdstromen bij Links, bij partijen als Labour in Groot-Brittannië en onder aanhangers van GroenLinks, SP, D66 en PvdA in Nederland. Hiermee was de ring van klassieke beschuldigingen rond: Israël werd gezien als de ‘Jood onder de Volkeren’ of ‘Jood en het Jodendom, bron van alle kwaad’. Het is op zijn minst opmerkelijk hoe de bewoordingen en redeneertrant, zoals die ooit vanuit de voormalige Sovjet-Unie werden verspreid, zelfs vaste voet hebben gekregen in de politiek en de academische wereld.

De recente congresmotie van GroenLinks toont dat maar weer eens aan.

Vond je dit artikel goed? Steun Freek van Beetz via pinchas.backme.org.