Opnieuw is de jacht op Joden geopend. Ditmaal door The Rights Forum, een organisatie die opkomt voor ‘de rechten van Palestijnen’. Zij stuurden een Wob-verzoek aan alle universiteiten om hun contacten met Israëlische en Joodse instellingen en bedrijven openbaar te maken. Een actie die onmiskenbaar antisemitische trekken heeft. Zijn de lessen uit het verleden nog steeds niet geleerd, vraagt Freek van Beetz zich af.

Vorige week heeft The Rights Forum via een uitgebreid Wob-verzoek de Nederlandse universiteiten gevraagd om een overzicht van alle contacten met Israëlische en Joodse instellingen en bedrijven. The Rights Forum is een organisatie, opgericht door oud-premier Dries van Agt, die zegt zich in te zetten “voor een rechtvaardige uitkomst van de kwestie Palestina/Israël en opkomt voor de rechten van de Palestijnen”. Maar daarover straks meer.

Opwinding

Het Wob-verzoek en de berichtgeving daarover hebben voor opwinding in joodse kringen gezorgd. In De Telegraaf (10 februari) spreekt voorzitter Ronny Naftaniel van het Centraal Joods Overleg (CJO) van “puur antisemitisme”. Hij roept de universiteiten op om medewerking aan dit Wob-verzoek te weigeren. Het CJO heeft al aangekondigd een gesprek met onderwijsminister Robbert Dijkgraaf te willen.

Kamervragen

Inmiddels hebben de Kamerleden Ellian (VVD) en Segers (CU) scherpe Kamervragen gesteld over deze actie van The Rights Forum. Zo luidt vraag 6: “Vindt u dit soort Wob-verzoeken met dit intimiderende karakter en deze antisemitische connotatie toelaatbaar?” Opperrabbijn Jacobs verklaarde in De Telegraaf: “Dit herinnert mij aan de grondige zorgvuldigheid en snelheid waarmee tijdens de bezetting de meeste burgemeesters meewerkten om de namen van hun joodse burgers aan de Nazi’s door te geven.”

Duitse bezetting

Even een kort, persoonlijk intermezzo. In het begin van de Duitse bezetting van Nederland wilde mijn vader, die als veertienjarige na twee jaar ambachtsschool de bouw inging als marmerzetter en steenhouwer, hogerop: hij had artistieke ambities en had zich ingeschreven op de opleiding voor tekenleraar. Bij brief van 12 augustus 1942 kreeg hij de mededeling dat hij, samen met zes andere joodse medeleerlingen, werd uitgesloten van het afleggen van het (eind-) examen Handtekenen 1942. De opleiding had op verzoek van Den Haag de namen van de joodse kandidaten aan het departement van Opvoeding doorgegeven. En daarmee vervlogen de ambities van deze nog jonge joodse bouwvakker/steenhouwer. Hem stond nog veel meer te wachten.

Godwins

Ik probeer ‘Godwins’ in mijn columns te vermijden. Maar nu ontkom ik er niet meer aan. Directeur Gerard Jonkman van The Rights Forum, een pro-Palestijnse – en – moet je wel zeggen – dus anti-Israëlische organisatie, verzoekt de universiteiten om alle contacten met Israëlische instellingen en bedrijven en Joodse instellingen openbaar te maken. Het gaat om “alle documenten aangaande formele samenwerking, samenwerkingsprojecten en/of correspondentie met de volgende Nederlandse organisaties en hun vertegenwoordigers in hun capaciteit als vertegenwoordigers”.

Er volgt een lange lijst met Nederlandse en buitenlandse joodse organisaties, waarvan de meeste zich met antisemitismebestrijding bezighouden (!), waaronder het CIDI, Christenen voor Israël, Centraal Joods Overleg, Federatief Joods Nederland en zelfs de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding ontkomt niet aan het wakend oog van The Rights Forum.

Intimiderend

Terecht noemt Esther Voet in het Nieuw Israëlitisch Weekblad dit intimiderend: niet alleen worden Joodse instellingen en organisaties die antisemitisme bestrijden in het Wob-verzoek impliciet in verband gebracht met – en beschuldigd van – de “stelselmatige onderdrukking, discriminatie, onteigening en uitsluiting van Palestijnen”, maar aan de universiteiten – en dus hun medewerkers – wordt vanwege deze beschuldiging ook verzocht om alle correspondentie met Joodse organisaties aan te leveren. “Dat is uiteraard intimiderend, met name voor Joodse medewerkers. Terecht merkt een universitair medewerker op: “Wat is de volgende stap? Dat Joden op universiteiten allemaal een gele ster moeten gaan dragen?””

Vervolging

Een paar jaar geleden ging ik in het archief van mijn woonplaats op zoek naar ambtelijke documenten over de Jodenvervolging in de gemeente. Het was schokkend te lezen hoe in die oorlogsjaren volgzaam en nauwgezet vanuit het gemeentehuis gevolg werd gegeven aan de verordeningen en verzoeken vanuit Den Haag: de lijst met vijf(!) leerlingen “van Joodsen bloede die onverwijld van school verwijderd dienden te worden” werd snel opgesteld en verzonden.

Niet lang daarna, ook weer onverwijld dus, werd de lijst opgesteld met “personen die geheel of gedeeltelijk van Joodsen bloede zijn”, ten behoeve van de “Zentralstelle für Jüdische Auswanderung” te Amsterdam. De overijverige ambtenaren vulden kort daarna de lijst ook nog aan met joodse patiënten van de psychiatrische inrichting in de gemeente. Het zal geen verwondering wekken dat slechts enkelingen de oorlog overleefden.

De eerste berichten uit de universitaire wereld geven mij onvoldoende vertrouwen dat de lessen uit het verleden geleerd zijn. Zullen ambtenaren en bestuurders weer de richtlijnen volgen omdat dat volgens de wet moet en niet bij zichzelf te rade gaan of hier geen normen van fatsoen worden overschreden?

Schijnheilig

Ik heb weinig vertrouwen in een veilige toekomst voor de joden in Europa, schreef ik in mei 2021, naar aanleiding van de demonstraties in de West-Europese steden ten tijde van de oorlog tussen Israël en Hamas: toen schalde “Dood de Joden!” door de straten, ook in Nederland. Voor het eerst sinds de bezettingsjaren! De media kookten over van schijnheilige en selectieve verontwaardiging, maar lieten – uiteraard zou ik bijna schrijven – het antisemitisme nagenoeg onbenoemd. Integendeel: in veel rapportages werden demonstranten met anti-joodse banieren en spreekkoren begripvol en met instemming bejegend.

Antisemitische actie

Met dit Wob-verzoek van The Rights Forum scharen tal van Nederlands prominenten, bestuursleden van deze club – te weten: Theo van Boven, Laurens Jan Brinkhorst , Hedy ‘d Ancona, Koos van Dam, Cees Flinterman, André Nollkaemper, Tineke Lodders, Liesbeth Zegveld, Egbert Myer, Klaas de Vries, Jan Pronk en Bert de Vries – zich achter een puur antisemitische actie. Ik wil deze ondersteuners van de jacht op joden niet onbenoemd laten. En dan ben ik nog niet eens volledig.

Ze roepen op joden aan te geven. Waar kennen we dit nog van?? Mogen ze zich in een hoekje zitten te schamen!